EKED Uygulama Süreçlerinde Karşılaşılan Yaygın Zorluklar ve Önerilen Yaklaşımlar

Yetersiz Standartlar ve Prosedürlerin Belirsizliği

EKED (Kilitleme/Etiketleme) uygulamalarının etkinliği, öncelikle net tanımlanmış standartlara ve prosedürlere dayanır. Ancak pek çok işletmede bu süreçler ya hiç belirlenmemiştir ya da güncel değil ve uygulamadan kopuktur. Bu durum, çalışanların hangi adımları ne zaman ve nasıl uygulayacaklarını bilmemelerine yol açar.

Belirsiz prosedürler şunlara neden olabilir:

• Enerji izolasyonu yapılması gereken ekipmanların eksik veya yanlış tanımlanması

• Kilitleme/etiketleme sırasının karışması

• Farklı birimler arasında görev ve sorumluluk paylaşımının net olmaması

• Acil durumlar için uygun prosedürlerin bulunmaması

Bu tür zorlukların önüne geçmek için şirketler; enerji kaynaklarını, ekipmanlarını ve bakım senaryolarını kapsayan açık, anlaşılır ve güncel prosedürler oluşturmalıdır. Her adım çalışanlara uygulamalı şekilde anlatılmalı ve bu dökümanlar kolay erişilebilir hale getirilmelidir. Ayrıca, yapılan tüm prosedür güncellemeleri düzenli olarak duyurulmalı ve gerektiğinde saha içi bilgilendirme panolarında paylaşılmalıdır.

Net standartlar, yalnızca güvenlik için değil; aynı zamanda uygulama sürecinde oluşabilecek hataları önleyerek operasyonel verimliliği de artırır.

Eğitim Eksikliği ve Bilgi Dağınıklığı

EKED süreçlerinde karşılaşılan temel zorluklardan biri, çalışanların yeterli ve sürekli eğitime erişememeleridir. Eğitim eksikliği, prosedürlerin doğru anlaşılmaması ve uygulamada ciddi güvenlik açıklarının oluşmasıyla sonuçlanır. Özellikle yeni başlayan çalışanlar ya da taşeron firmalar bu süreçte en büyük risk grubunu oluşturur.

Sık karşılaşılan durumlar şunlardır:

• Çalışanların hangi ekipmanların kilitlenmesi gerektiğini bilmemesi

• Yanlış kilitleme cihazlarının seçilmesi

• Etiketlerin ne zaman ve nasıl kullanılacağının karıştırılması

• Prosedürleri ezberleyip, anlamadan uygulama eğilimi

Bunun yanında bilgiye ulaşma yolları da dağınık ve düzensizse, çalışanlar prosedürleri hatırlamakta veya uygulama esnasında teyit etmekte zorlanır. Bu durum, enerji izolasyonu gibi kritik bir alanda hata yapma riskini ciddi şekilde artırır.

Çözüm Önerileri:

• İşe girişte ve periyodik olarak verilen uygulamalı EKED eğitimleri zorunlu hale getirilmelidir.

• Eğitim içerikleri, çalışanların anladığı sade bir dille hazırlanmalı ve örnek uygulamalar içermelidir.

• Dijital bilgilendirme panoları, mobil uygulamalar veya QR kodlu prosedür kartları ile bilgilere hızlı erişim sağlanmalıdır.

• Eğitim sonuçları takip edilmeli, yeterli başarı sağlanamayan çalışanlar için tekrar programları düzenlenmelidir.

Eğitim sadece bilgilendirme değil, aynı zamanda davranış kazandırma süreci olarak ele alındığında, EKED uygulamalarında güvenlik kültürü daha güçlü bir şekilde yerleşir.

Zaman Baskısı ve Üretim Odaklı Yaklaşım

Birçok endüstriyel tesiste, üretim sürekliliği ve verimlilik baskısı, güvenlik uygulamalarının arka planda kalmasına neden olur. Bu durum EKED gibi hayati uygulamalarda “vakit kaybı” algısının oluşmasına yol açar. Oysa enerji izolasyonu süreci birkaç dakikalık gecikmelere neden olsa da, ihmal edildiğinde saatler süren üretim kesintilerine ve hatta can kayıplarına sebep olabilir.

Zaman baskısının etkileri:

• Kilitleme/etiketleme adımlarının atlanması

• Prosedürün kısaltılması veya çalışanlar arasında bölünmesi

• Acil müdahale gerekçesiyle izolasyon yapılmadan işe başlanması

• Yönetimin üretim hedefleri için güvenliği göz ardı etmesi

Zaman baskısı, sadece çalışanların değil, yöneticilerin de öncelik sırasını etkilemektedir. Bu nedenle, güvenlik ve üretimin karşıt değil, birbiriyle entegre hedefler olduğu anlayışı yerleştirilmelidir.

Çözüm Önerileri:

• EKED prosedürleri, bakım ve duruş planlarına entegre edilmeli ve zaman çizelgeleri buna göre ayarlanmalıdır.

• Yöneticiler, çalışanlara güvenliği ikinci plana atmayan bir yaklaşımı örneklemelidir.

• Üretim ekiplerine “güvenli çalışmanın süreklilik sağladığı” anlatılmalı, bu anlayışın kurum kültürüne dönüşmesi sağlanmalıdır.

• Riskli bir duruma sebep olan üretim baskısı örnekleri analiz edilip raporlanarak, tekrarının önüne geçilmelidir.

Üretim hedefleri ne kadar önemli olursa olsun, insan hayatının ve ekipman güvenliğinin öncelikli olduğu bir sistem sürdürülebilirlik açısından çok daha değerlidir.

İzleme, Denetim ve Geri Bildirim Süreçlerinin Zayıflığı

EKED sistemlerinin sürdürülebilirliği, yalnızca başlangıçta oluşturulan prosedürlere değil, aynı zamanda bu sistemlerin sahada nasıl uygulandığının düzenli olarak izlenmesine bağlıdır. Ancak birçok işletmede, denetim süreçleri eksik, yetersiz veya tamamen kağıt üzerinde yürütülmektedir.

Karşılaşılan zorluklar şunlardır:

• Periyodik denetimlerin atlanması veya yüzeysel yapılması

• EKED kayıtlarının tutulmaması ya da güncel olmaması

• Sahadan gelen geri bildirimlerin dikkate alınmaması

• Uygulama hatalarının sistematik şekilde raporlanmaması

İzleme eksikliği, zamanla prosedürlerin önemini yitirmesine, çalışanların dikkatsizleşmesine ve güvenlik kültürünün zayıflamasına neden olur.

Çözüm Önerileri:

• Düzenli aralıklarla yapılan saha denetimleriyle EKED uygulamaları kontrol edilmeli, her uygunsuzluk raporlanmalıdır.

• Denetim sonuçları açık ve şeffaf biçimde çalışanlarla paylaşılmalı, olumlu uygulamalar ödüllendirilmelidir.

• Uygulayıcılardan gelen geri bildirimler toplanmalı ve prosedürler bu verilere göre güncellenmelidir.

• Dijital denetim sistemleri kullanılarak izlenebilirlik artırılmalı ve veriler arşivlenmelidir.

Etkin bir denetim sistemi, sadece hataları düzeltmek için değil, aynı zamanda güvenlik anlayışını canlı tutmak için gereklidir. EKED, kağıt üzerinde değil sahada yaşamalıdır.

Özet: EKED Uygulama Süreçlerinde Karşılaşılan Yaygın Zorluklar ve Önerilen Yaklaşımlar

Kilitleme/etiketleme (EKED) sistemleri, endüstriyel iş güvenliği uygulamalarının temel yapı taşlarından biridir. Ancak bu sistemlerin sahada etkin şekilde uygulanması; yalnızca prosedürlerin yazılmasıyla değil, aynı zamanda eğitim, denetim ve yönetsel desteğin bütünsel olarak sağlanmasıyla mümkündür.

Bu yazıda dört temel zorluk ele alındı:

• Yetersiz veya belirsiz prosedürler, çalışanların hangi adımları uygulayacağını bilememesine ve izolasyon süreçlerinin aksamasına neden olur.

• Eğitim eksikliği ve bilgiye erişimdeki zorluklar, çalışanların hatalı uygulamalarda bulunmasına yol açar.

• Zaman baskısı ve üretim önceliği, güvenlik kurallarının göz ardı edilmesine ve ciddi risklerin ortaya çıkmasına neden olur.

• Denetim ve geri bildirim mekanizmalarının eksikliği, sistemin gelişimini ve sürdürülebilirliğini sekteye uğratır.

Bu zorlukların çözümü için kurumsal düzeyde net prosedürlerin oluşturulması, sürekli eğitimlerin verilmesi, üretim-güvenlik dengesinin iyi kurulması ve aktif denetim süreçlerinin devreye alınması gereklidir.

EKED yalnızca bir yasal zorunluluk değil, aynı zamanda bir yaşam koruma kültürüdür. Etkin şekilde uygulanmayan her prosedür, potansiyel bir kaza anlamına gelir. Bu yüzden uygulamaların sahada yaşayan ve gelişen sistemler olarak ele alınması hayati önemdedir.